'Mi viejo, la mejor escuela de cine'
Rodrigo Triana.
Por eso ahora, cuando está a punto de estrenar su ópera prima, Como el gato y el ratón, en el Festival de Cine de San Sebastián, Rodrigo afirma con orgullo: "Hice carrera con mi viejo, él ha sido mi mejor escuela de cine" y deja muy en claro que no le molesta que lo comparen con él.Como el gato y el ratón, su película, por fin se estrena en el Festival de San Sebastián. Su joven director habla de este filme y de cómo lo ha influenciado la imagen de su padre, el cineasta Jorge Alí Triana.
El acelere, el hablado a mil pero contundente y hasta el tono de la voz de su padre, son evidentes en el director de cine y televisión Rodrigo Triana.
Y cuando se habla de imágenes, la referencia a Jorge Alí Triana, es aún más inevitable, pues a su lado, este joven realizador dio sus primeros pasos rodeado de cámaras, actores y de la hecatombe de emociones que implica el rodaje de una producción audiovisual.
La experiencia fílmica de padre e hijo ha sido compartida. Jorge Alí protagonizó al lado de Marcela Agudelo Me entra frío por los ojos, el primer cortometraje de Rodrigo, y este, a su vez, ha trabajado en múltiples ocasiones con su padre. Entre ellas, como asistente de dirección en Edipo Alcalde y como asistente de cámaras en Revivamos nuestra historia.
"Si algo le heredé, fue la disciplina y una forma especial de ver el mundo y nuestro país, esa demencia en la que vivimos", dice mientras le firma un autógrafo a una niña en la locación de Así es la vida, el dramatizado para televisión que actualmente dirige.
Así como su papá tocó el tema de la violencia colombiana en su reciente película Bolívar soy yo, Rodrigo aborda la intolerancia en su cinta, rodada en algunos barrios de escasos recursos de Bogotá. "Dos familias, líderes de un barrio de invasión, terminan como los peores enemigos cuando llega la luz eléctrica al sector y quieren disputársela como sea -explica-. Algo tan cotidiano como esto, termina siendo ni más ni menos, que la semilla de la violencia".
Aunque Rodrigo Triana siempre se ha mantenido navegando más en las aguas de la televisión que en las del cine -dirigió también la telenovela Juan joyita-, acepta abiertamente que prefiere el séptimo arte: "Si tuviera que escoger haría solo cine. Lo que pasa es que en nuestro país no lo hay. Así que si uno quiere vivir de las imágenes, tiene que trabajar en otras cosas".
Además, afirma que el trabajo en la televisión también le ha servido de escuela: "Estar montando y grabando 30 escenas al día te da un ritmo de trabajo creativo muy grande y te vuelve experto a la hora de solucionar escenas".
De su experiencia en cine, cuenta que también conoció el calvario de los productores nacionales. Y lo afirma con la experiencia que le dejaron los últimos cuatro años tratando de terminar su película, durante los cuales tuvo tiempo hasta para ganar dos premios internacionales para su financiación.
Entre el 19 y el 28 de septiembre, Como el gato y el ratón se exhibirá en la muestra oficial del Festival de Venecia, para competir en la categoría de mejor ópera prima. Este hecho, es ya un triunfo para Triana: "Es que ya es buena noticia que hayan seleccionado mi película. Espero que logremos mucho más".
La historia comienza con una gran celebración: el día que llega por primera vez la luz eléctrica al barrio La Estrella. Al día siguiente, pese a la oposición del edil de la comunidad, y de forma ilegal, los habitantes del barrio toman la energía eléctrica directamente de los postes de electricidad para llevarla a sus casas. La alegría que impera entre los vecinos, pronto se transforma en conflicto, cuando uno de ellos descubre que un cable de electricidad cruza peligrosamente muy cerca de su tendedera de ropa, y que proviene de la casa de sus mejores amigos. A partir de este hecho, las dos familias comienzan a tener diferencias que irán aumentando hasta que La Estrella se divide en dos bandos.
Una tragicomedia, con la que pretendemos que el espectador pase por diferentes estados emocionales. En su primera etapa reconoce el optimismo, la armonía y la risa. Posteriormente, descubrimos en las bromas y en los pequeños actos de venganza el humor, pero un humor perverso que traspasa sus límites hasta convertirse en un drama total que desemboca en una oscura situación apocalíptica, en la que la risa se convierte en llanto, y en la que terminamos descubriendo que nuestra historia, no trata de buenos y malos, sino que nos conduce a reflexionar sobre el absurdo de la intolerancia. No podemos ser indiferentes e intolerantes al mismo tiempo. Con frecuencia creemos que la verdad es una, que el mundo es en blanco y negro y no vemos que la verdad, como la guerra, la lleva uno dentro, al igual que nuestros personajes. En lo que no hemos pensado, es que ser tolerantes y justos es una de las maneras más sutiles de ejercer la libertad y de recuperar la autonomía. Pero esta libertad o esta autonomía no se puede practicar sin primero reconciliarnos con nosotros mismos. Y ésta, justamente, es la reflexión que esperamos provocar en el espectador. Rodrigo Triana.
Waartoe elektriciteit leiden kan ...
Het spreekwoord zegt wel eens 'beter een goede buur dan een verre vriend' en dat is wat de hoofdkarakters in Como El Gato Y El Raton (letterlijk vertaald: als kat en muis) moeiteloos kunnen beamen. Deze op het eerste zicht erg charmante Colombiaanse productie start immers als een komedie, maar draait uit in een naar een klassieke western verwijzende afrekeningstrijd in de hele woonwijk.
De hoofdpersonages in de film zijn de families Brochero en Christancho. Ze zijn de meest invloedrijkste families van het hele dorpje La Estrella, waarvoor de autoriteiten eindelijk toezegden om de wijk van de nodige straatverlichting te voorzien. Euforisch door het hele gebeuren, zetten alle inwoners het dorp op stelten en staan ze klaar om in feeststemming de komst van het licht, de komst van de elektriciteit te vieren. Een tegenvaller is wanneer er op het afgesproken uur toch nog geen licht blijkt te zijn. Des te meer uitgelaten zijn de inwoners, wanneer de elektriciteit er uiteindelijk toch doorkomt. Mensen zijn ook maar mensen en slaan automatisch aan het denken. Als het mogelijk is om verlichting in de straten te hebben, waarom zouden ze dan ook geen verlichting binnenshuis kunnen voorzien? Enkele belangrijke en minder vooraanstaande mannen van het dorp - zelfs onder al dan niet goedkeurend oog van de burgemeester (Diego Vasquez) - besluiten elektriciteitskabels doorheen het dorp te spannen en de huizen ook binnenin van licht en elektriciteit te voorzien. Iedereen gelukkig, de tv wordt het nieuwe hebbeding nummer één. Wanneer de elektriciteitsdraad van de Brochero's net iets te dicht tegen de wasdraad van de Christancho's loopt kan dit een aanleiding zijn voor een lange burenruzie met desastreuze gevolgen. Vader Christancho (Gilberto Ramirez) knipt onder druk van zijn vrouw (Alina Lozano) de elektriciteitsdraad van de Brochero's door, net wanneer deze laatsten naar een grote match aan het kijken zijn. De poppen gaan aan het dansen …
Como El Gato Y El Raton is het regiedebuut van Rodrigo Triana, die met deze film meteen bewijst iets in zijn mars te hebben voor de toekomst. De film gaat van start als een gezapige komedie, het is zo'n typisch dorpje waar iedereen iedereen kent en haast nooit ruzie is. Met zijn goed uitgewerkt verhaal, wil scenarist Jorge Hiller dan ook vooral aantonen hoe vernieuwing een negatieve invloed kan hebben op de evolutie van de tijd, op de contacten tussen de mensen. Het is immers duidelijk merkbaar in de film dat de karakters die in de eerste plaats zoveel aandacht spendeerden aan goede contacten de elektriciteit boven de vriendschap gaan stellen. In tegenstelling tot genregenoten (waar ook burenruzies centraal staan), gaat Triana met zijn film nog een stapje verder. De ruzie ontaardt in ware machtsontplooiingen en verdeelt het dorp zelfs in twee lagen, die in een als het ware Gangs Of New York-stijl recht tegenover elkaar komen te staan. De beginpesterijtjes vertonen immers een gevoel voor aangename spielerei, naarmate de prent vordert nemen deze grote proporties aan, tot zelfs elkaar bekogelen met molotovcocktails. Bovendien brengt deze film in zijn tweestrijd ook een kleine ode aan de oude spaghettiwesterns (van onder andere Sergio Leone), aangezien de maker zich in zijn conflicten ook op de ogen van de karakters focust, bijgestaan door een blitse, aangename soundtrack.
De cast voldoet prima werk in de film. Hoofdacteurs Jairo Camargo en Gilberto Ramirez zijn de twee oude vrienden, de pater familias van respectievelijk de Brochero's en Christancho's, die tegenover elkaar komen te staan. Beiden kwijten ze zich prima van hun taak, in hun doorleefd acteerspel geven ze heel knap de gemoedstransformatie van beide heren weer. Bijrollen zijn weggelegd voor Alina Lozano in de rol van moeder Christancho, die het trouwfeest van de Brochero's op spectaculaire op stelten zet, en Paola Andrea Rey als dochter Christancho, verliefd op de zoon van de Brochero's.
Como El Gato Y El Raton is een opmerkelijke film, het is een erg genietbare productie, die naar het einde toe de kijker ook makkelijk bij de keel grijpt. Een sterk gedoseerde film.