Hoofdstuk 11:
Ik was al minstens een half uur in mijn eentje aan het dansen in de danszaal en begon me ondertussen toch wel af te vragen waar alle andere meisjes waren. De danszaal was over het algemeen een populaire plek, omdat het een van de weinige dingen was die je constant kon blijven doen zonder het zat te worden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld borduren. Normaalgesproken waren er altijd wel meisjes die even binnen kwamen om de muzikanten uit te leggen wat ze wilden en vervolgens een half uurtje te oefenen, maar vandaag had ik nog niemand gezien. Was er soms iets heel belangrijks aan de gang zonder dat ik het wist, was Amir op bezoek om zijn excuses aan te bieden of waren de anderen aan het bespreken dat ik misschien wel een verraadster was? Het ene idee was nog gekker dan het andere, maar ik begon me toch wel serieus af te vragen of er iets aan de hand was waar ik niets over gehoord had.
Ik stond net op het punt om naar buiten te gaan, puur en alleen om te kijken wat alle anderen aan het doen waren, toen Leyla plotseling de danszaal binnenkwam en de deur achter zich sloot. Dat gebeurde eigenlijk nooit, de deur was altijd open zodat iedereen die dat wilde kon komen dansen, maar het leek erop dat Leyla nu veel behoefte had aan privacy. Het vorige gesprek onder vier ogen was me niet bepaald goed bevallen, maar ik wilde Leyla best een kans geven, om de een of andere reden voelde ik me eigenlijk best goed. Misschien kwam het doordat ik Sultanes woorden zoveel mogelijk naar achteren verdrong.
“Hoi Leyla, fijn om je hier te zien, ik dacht al dat ik allerlei spannende dingen miste buiten,” zei ik zo vrolijk als ik maar kon. Ik dacht niet dat ik ooit eerder had gezegd dat ik blij was om Leyla te zien, maar eens moest toch de eerste keer zijn.
“Nee hoor, er is niets bijzonders aan de hand, behalve dan dat iedereen aan het speculeren is over wat jij met Sultane hebt besproken,” zei Leyla. In de korte tijd dat ik haar kende was ik er al achter gekomen dat ze niet iemand was om eerst over iets anders te beginnen, dus ik was niet verbaasd over haar eerlijke antwoord. Ach, ik had het kunnen verwachten… alles was nieuws in de harem.
“Er was blijkbaar nog niemand anders op het lumineuze idee gekomen om het je gewoon te vragen, dus ben ik hier maar gewoon heen gekomen, want ik moet het weten.”
De nadruk in Leyla’s stem verbaasde me, waarom moest ze het per se weten? Ik kon me heel goed voorstellen dat ze nieuwsgierig was, maar het klonk alsof er meer was dan dat, alsof er meer op het spel stond dan het bevredigen van haar nieuwsgierigheid. Dat maakte mij op mijn beurt dan weer nieuwsgierig, maar het had vast geen zin om haar te vragen wat er aan de hand was voor ik mijn verhaal had gedaan, dus vertelde ik kort wat ik besproken had met Sultane.
“Ze heeft blijkbaar vanochtend of misschien zelfs gisteravond al met Amir gepraat, en hij heeft een vaag verhaal opgehangen over hoe hij heel verdrietig is dat we hem niet meer willen zien en dat er problemen zijn, maar hij wilde niet vertellen wat er dan precies was. Dat kwam ze dus aan mij vragen, en ik heb het haar verteld, want het is maar beter als ze de waarheid weet… nou ja, uiteindelijk bleek het niet zo heel veel zin te hebben, want ze leek het wel te negeren. Ze zei wel dat ze het zo naar voor ons vond, maar de rest van haar verhaal ging alleen maar over haar man en dat het zo erg was dat hij nog steeds koning moest zijn, en dat Amir het goed bedoelde en dat hij een tweede kans moest krijgen en dat ze hem goed had opgevoed en dat hij spijt had. Nou, ik geloof er niets van en dat heb ik ook tegen haar gezegd, en toen werd ze erg boos en zei dat Amir hoe dan ook een vrouw zou krijgen, zelfs als wij niet meewerkten. Dat leek me wel een duidelijk dreigement…”
“Ja, behoorlijk,” zei Leyla geschrokken, “Dat had ik niet verwacht, of eigenlijk weet ik niet wat ik had verwacht, want ze moeten natuurlijk wel iets doen. Ik vind het nog steeds raar, maar ik begrijp nu wel dat het zo werkt en dat we daar nooit iets aan zullen veranderen. Maar echt iemand dwingen om met een ander te trouwen en naar bed te gaan? Ik kan me ook niet voorstellen wie het dan is, hoe het dan moet zijn om zo’n leven te leiden… ik vraag me af of je dan niet beter dood kunt zijn.”
“Dat gaat misschien wel erg ver,” zei ik, eigenlijk schrok ik wel van Leyla’s woorden. Zou zij in staat zijn om zelfmoord te plegen op het moment dat ze met Amir zou moeten trouwen? Ik wist dat ik dat zelf in ieder geval nooit zou zijn, zelfmoord was echt een taboe, mensen die dat deden werden voor altijd veracht door iedereen, hun familie praatte nooit meer over hen. Maar misschien was het anders waar Leyla vandaan kwam, er waren tenslotte wel meer dingen anders.
Toch kon ik het me echt niet voorstellen, het leven was toch altijd nog beter dan de dood? Zou ze dit nu echt serieus menen, of was het een soort van hopeloze opmerking? Ik kon me Leyla al helemaal moeilijk voorstellen als Amirs toekomstige vrouw, maar op zich maakte ze best een grote kans.
“Wie het ook wordt, ze gaat een verschrikkelijk leven tegemoet, en ze weet het al. Misschien hadden jullie toch wel gelijk en is het beter voor een meisje dat onwetend aan zo’n huwelijk begint, misschien gedraagt Amir zich dan echt wel beter en hoeven we ons daar niet zoveel zorgen over te maken. Maar dat willen ze dus zelf niet? Bleek eigenlijk uit het gesprek of ze daar wel eens over hadden nagedacht?”
“Ze zei dat wij niet gespaard zouden worden, dus ik geloof niet dat ze erover hebben nagedacht. Eigenlijk sowieso wel een vreemde opmerking, blijkbaar had ze zelf ook wel door dat het een soort van straf was. Nou ja, ze gaf zelf ook toe dat ze het verschrikkelijk zou vinden om met een man te trouwen die elke avond tegen haar wil met haar naar bed wilde, alleen sloeg ze daarna meteen een hand voor haar mond en ging over op een ander onderwerp. Ze wil het gewoon negeren, ze begrijpt ons heus wel maar ze wil er niets mee doen. Ik ben echt teleurgesteld in haar, ik dacht dat ze ons wel zou kunnen helpen of in ieder geval doen alsof, maar ze weigert.”
“Jij kent haar goed, toch?” vroeg Leyla. Het leek wel alsof ze van onderwerp wilde veranderen, en eigenlijk had ik geen zin om dit een gesprek over mij te laten worden, maar toch gaf ik antwoord.
“Ja, ze is een goede vriendin van mijn moeder en we mogen elkaar graag. Mochten elkaar graag is nu denk ik een betere bewoording, want we zijn zojuist niet echt goed uit elkaar gegaan, ze was behoorlijk boos op me en ik eigenlijk ook op haar, want het valt me van haar tegen. Dat maakt me dan ook weer bang voor de reactie van mijn moeder, wat als die Sultanes kant kiest?”
Blijkbaar was het ineens toch een gesprek over mij en mijn gevoelens geworden, wat ik niet echt had verwacht, maar het was prettig om even met Leyla te praten. Ze luisterde goed en ze leek wel geïnteresseerd in wat ik had te zeggen, al vermoedde ik dat ze op de achtergrond vooral bezig was met mijn gesprek met Sultane en de eventuele consequenties daarvan. Wat zou zij ervan vinden? Zou ze bang zijn dat zij werd uitgekozen en dat ze met Amir zou moeten trouwen, en wat zou ze doen als dat echt het geval was? Ik hoopte niet dat ze zichzelf werkelijk het leven zou benemen, dat leek me verschrikkelijk, en ergens zou ik me dan vast ook schuldig gaan voelen, al was daar niet echt een reden voor. Maar toch, als zij hier niet was gekomen, als… nee, dat zou echt onzin zijn, want ik kon er ook niets aan doen dat ze hier was gekomen, ik kon mezelf niet zwanger maken. Ik moest hier niet zo aan denken, waarschijnlijk had ze zojuist gewoon een beetje overdreven.
“Dat zal ze toch niet doen, jij bent toch haar dochter? Ik kan me niet voorstellen dat een moeder het prima vindt als een man zo met haar dochter omgaat. Als Sultane zelf een dochter had, dan zou ze ook niet zo praten… maar nu ze een zoon heeft, kan ze het blijkbaar wel. Echt, ik denk niet dat je je zorgen hoeft te maken over de reactie van je moeder, ze is een schat van een
vrouw.”
Ik was alweer bijna vergeten dat Leyla mijn moeder natuurlijk kende, maar nu werd ik er weer aan herinnerd. Naar dat verhaal was ik ook nog steeds wel benieuwd, waarom hadden mijn ouders nu eigenlijk aangeboden om Leyla bij hen te laten logeren? En zouden zij geweten hebben met wat voor instelling Leyla de harem in ging? Ik hoopte maar dat het niet hun plan was geweest om Leyla alle anderen af te laten leiden zodat ik de enige was die nog met Amir naar bed wilde, want dat was dan ernstig mislukt. Maar misschien moest ik het niet zo negatief bekijken, misschien hoopten ze dat Leyla me wat zou kunnen leren over zelfrespect, al konden ze niet hebben geweten hoe het er in de harem aan toe ging. Ik moest het ze maar gewoon vragen als ik ze weer zag en als ze niet boos op me waren.
“Daar heb je wel gelijk in,” zei ik toen ik besefte dat het al een tijdje stil was, maar toen ik opkeek zag ik dat Leyla diep in gedachten verzonken was. Waar zou ze nu over nadenken? Ik wilde het wel vragen, maar durfde het eigenlijk niet. Waarom was zij nu juist naar me toe gekomen en wat vond ze van Sultanes plannen en woorden?
“Waar denk je aan?” zei ik uiteindelijk toch maar.
“Ik ga me zo schuldig voelen als Amir straks iemand uitkiest en diegene gedwongen wordt om met hem te trouwen. Zonder mij was dit hele gedoe nooit begonnen en waren jullie tenminste nog allemaal blij als jullie werden uitgekozen,” zei Leyla.
Ik keek haar verbaasd aan, maar eigenlijk hoefde dat niet, want ze had al eerder zoiets gezegd. Waarom maakte ze zich zo druk om het lot van de hele wereld in plaats van vooral bezig te zijn met haar eigen toekomst, zoals de meeste meisjes? Als ik haar was zou ik me zorgen maken dat ik zou worden uitgekozen door Amir - als mezelf maakte ik me daar trouwens ook zorgen om - maar nee, zij moest weer zonodig aan alle anderen denken. Het maakte haar leven echt alleen maar moeilijker, maar dat kon ik natuurlijk niet zomaar hardop zeggen, dat was niet zo aardig.
“Wat een onzin, je hebt ons in ieder geval bewust gemaakt van het feit dat Amir niet zo’n
geschikte echtgenoot is, wat we daar verder mee doen is toch onze zaak?”
“Ja, maar toch…” begon Leyla, maar ik had geen zin om dat hele verhaal aan te horen, het was gewoon onzin en ze moest niet zo moeilijk doen.
“Het slaat nergens op, je moet je niet zo druk maken over andere mensen, maak je maar druk over jezelf. De kans is vrij groot dat Amir jou uitkiest, dat besef je toch wel? Vind je dat niet veel erger dan wat je ons misschien hebt aangedaan? Tenzij het jouw schuld is dat Amir zich zo gedraagt, hoef je je echt nergens schuldig over te voelen.”
“Je zult wel gelijk hebben,” zei Leyla snel, “Ik denk dat ik maar eens moet gaan. Succes met dansen nog en ik zie je later wel.”
Ze liep zo vlug de danszaal uit dat ik niet eens meer tijd had om haar gedag te zeggen en te vragen waarom ze zo plotseling weg moest. Wat was er nou ineens, had ik iets verkeerds gezegd? Ik geloofde er niets van dat ze ‘maar eens moest gaan’, het was niet alsof ze verder afspraken kon hebben of iets heel interessants kon gaan doen, dus blijkbaar wilde ze het gesprek gewoon niet voortzetten. Maar waarom? Het enige wat ik had gezegd was dat ze zich nergens schuldig over hoefde te voelen… ja, tenzij het haar schuld was dat Amir zich zo gedroeg. Dat was duidelijk het punt waar ze over struikelde, en ik kreeg een naar gevoel in mijn buik.
Betekende haar plotselinge vertrek dat zij inderdaad iets te maken had met het vreemde gedrag van Amir, en voelde ze zich daar nu soms schuldig over? Kon het werkelijk zo zijn dat ze ons allemaal had bedrogen, dat ze dit allemaal had gedaan om ervoor te zorgen dat zij koningin zou worden? Nee, dat kon toch haast niet, als ze koningin wilde worden dan hoefde ze zich niet schuldig te gaan voelen over andere meisjes die misschien zouden worden gedwongen met Amir te trouwen, want dan zou zij gewoon degene zijn die met Amir ging trouwen. Het sloeg allemaal nergens op, maar ik kreeg toch sterk het gevoel dat er iets aan de hand was, dat Leyla wel iets had gedaan om Amir te beïnvloeden en dat ze daar nu spijt van had. Moest ik misschien anders denken, en had ze iets met Amir gedaan om ervoor te zorgen dat we haar wel zouden geloven en niet meer zouden uitlachen, wilde ze gewoon zo graag gelijk hebben dat ze ervoor had gezorgd dat ze gelijk had? Maar ook dat sloeg nergens op, waarom zou iemand zoiets drastisch doen, alleen maar om gelijk te krijgen? En wat had ze bovendien kunnen doen om hem te veranderen? Er bestond geen magie, daar geloofde ik simpelweg niet in, punt uit. Wel, veel andere manieren om iemand verschrikkelijk te veranderen waren er niet, blijkbaar had het altijd in Amir gezeten. Misschien had zij het naar boven gehaald, maar moest ze zich daar nu zo schuldig over voelen?
Het was me een raadsel wat er in Leyla’s hoofd omging en ik wilde het eigenlijk wel erg graag weten, want anders zou ik toch blijven zitten met deze twijfels. Het zou nog steeds kunnen dat ze iets gedaan had om Amir te veranderen, anders zou ze toch nooit zo vreemd reageren op een heel onschuldige zin? Misschien had ze alleen maar het gevoel dat ze iets aan hem had veranderd, terwijl dat in werkelijkheid helemaal niet zo was. Maar waarom zou ze dat gevoel hebben, ze had hem toch helemaal niet gekend vroeger? Of zou ze dat gevoel hebben omdat hij haar nooit zo slecht had behandeld, maar de andere meisjes wel?
Ik kon mezelf wel vragen blijven stellen, maar de antwoorden zou ik er toch nooit bij kunnen verzinnen. Leyla zou het me ongetwijfeld kunnen vertellen… misschien moest ik nu maar achter haar aan om haar te gaan zoeken. Maar zou ze wel gevonden willen worden? Als ze erover had willen praten, dan had ze dat wel hier gedaan. Ik twijfelde er niet aan dat ze me niets zou vertellen als ze dat niet zelf zou willen, ze was niet iemand om toe te geven om maar van het gezeur af te zijn. Ik moest haar er dus van weten te overtuigen dat het zin had om het aan mij te vertellen, en ik had geen flauw idee hoe ik dat zou kunnen doen.
Hier zitten had in ieder geval geen zin… ik kon nu maar beter op zoek gaan naar Leyla, dan zou ik vanzelf wel iets verzinnen om haar uit te horen. Daar was ik altijd al wel goed in geweest.
***
Met een zucht gooide ik ook de laatste deur achter me dicht. Ik had echt geen flauw idee waar Leyla kon zijn, ze was niet op haar kamer - ik had zelfs voorzichtig de deur open gedaan toen ik geen reactie kreeg op mijn kloppen en dringende woorden - maar ze was evenmin op de binnenplaats, in de eetzaal, in de danszaal, of waar dan ook… en er was niemand die haar had gezien. Het leek wel alsof ze spoorloos verdwenen was en ik vond het een beetje griezelig. De harem was zo klein, het was toch niet mogelijk om je hier te verstoppen? Ik was zelfs in de toiletten en wasruimtes geweest die naast de eetzaal waren, maar ook daar was ze niet. Was ze in lucht opgegaan?
Nou ja, ik overdreef een beetje, eigenlijk waren er nog genoeg plekken waar ze wel kon zijn. Ik was niet in de kamers van de andere meisjes geweest en ik bedacht me net ook dat ik niet in de wc was geweest die aan Leyla’s kamer grensde. Als ze me echt wilde ontwijken dan had ze zich daar waarschijnlijk verstopt toen ik op de deur klopte en dan was ze nu weer gewoon op haar kamer. Moest ik daar dan nog een keer gaan kijken? Maar had het eigenlijk wel zin om met haar te gaan praten als ze dat zo duidelijk niet wilde? Ze had het bij mij ook wel eens geprobeerd, en ik had me toen al helemaal niet laten overtuigen, juist omdat ze zo inbrak op mijn privacy.
Misschien kon ik beter wachten tot ze zelf had nagedacht over wat er aan de hand was, dan kon ze het me vast rustig vertellen. Ik moest waarschijnlijk gewoon wat meer geduld hebben.
Met die instelling liep ik uiteindelijk maar naar de binnenplaats, en daar aangekomen zag ik
ineens Sultane staan. Was ze weer terug gekomen om haar excuses aan te bieden, of wilde ze nog eens proberen om me te overtuigen van haar standpunt? Ik had de neiging om weg te duiken en vlug terug te gaan naar mijn eigen kamer, maar ik merkte dat ze me al gezien had, dus kon ik niets anders doen dan blijven staan en wachten tot ze naar me toe kwam.
Dat bleek ze echter niet te doen… ze stond daar alleen maar naar me te kijken en wachtte, al wist ik niet waarop. Dacht ze soms dat ik naar haar toe zou komen om mijn excuses aan te bieden? Dan kon ze lang wachten, want ik vond echt niet dat ik iets fout had gedaan, ik had haar alleen maar de waarheid verteld en daar had ze zelf om gevraagd. Ik keerde haar demonstratief mijn rug toe en liep alsnog weg, als ze me iets wou zeggen dan moest ze me maar gewoon achterna komen.
Ik had gisteren echt niet kunnen bedenken dat ik op zo’n manier over Sultane zou denken, maar ik had ook echt niet kunnen bedenken dat ze zo vreemd zou reageren op wat ik te zeggen had. Het was volledig haar eigen schuld dat ik me zo gedroeg en ik zou me niet schuldig gaan voelen, zelfs niet als ze weer over mijn moeder zou beginnen. Dat was gewoon gemeen, want ze wist dat ik dol was op mijn ouders en hun mening erg belangrijk vond.
“Meisjes, ik wil jullie graag iets zeggen,” zei Sultane plotseling hard, blijkbaar was mijn weglopen toch een soort van teken voor haar. Misschien gaf ze de hoop nu gewoon op?
“Kom alsjeblieft allemaal even hierheen en roep ook de anderen die er nu niet zijn, want ik wil dat iedereen dit hoort.”
Ik zag een paar van de anderen verbaasd kijken, en een aantal van hen keken ook naar mij, alsof ik er iets aan kon doen. Nee, hier had ik voor zover ik wist niets mee te maken, tenzij ze had besloten dat het geen zin meer had om op een normale manier een oplossing te vinden als ik niet meewerkte. Zo belangrijk was ik toch niet, had ze geen andere mensen gevraagd? Misschien dat Raniya beter mee wilde werken, als ze er maar genoeg geld en macht en aanzien voor kreeg…
Ik zuchtte en liep naar de danszaal om te kijken of daar nu wel meisjes waren die geroepen moesten worden. Het was maar het beste om zoveel mogelijk mee te werken, het zou toch wel gebeuren en dan kon het maar beter zo snel mogelijk over zijn. Wat zou ze precies zeggen, zou ze nu al weten met welk meisje Amir wilde trouwen? In dat geval waren er twee mogelijkheden, of ik ging morgen voor het eerst in anderhalf jaar naar huis, of ik ging morgen naar Amir en zou daar de rest van mijn leven moeten blijven. Gek genoeg voelde ik niet zoveel emotie bij die gedachte, al waren het beide heel vreemde dingen en zou ik aan beide ontzettend moeten wennen.
Het zou echt raar zijn om weer bij mijn ouders te zijn en om vervolgens op zoek te moeten gaan naar een potentiële echtgenoot. Met wie zou ik kunnen trouwen, welke mannen van mijn leeftijd waren er nog vrij en geschikt? Ik kon me er eigenlijk geen een meer herinneren, al was ik samen met ze opgegroeid en hadden we elkaar veel gezien. De afgelopen tijd was Amir de enige man in mijn leven geweest, ik kon me niet eens meer voorstellen hoe het zou zijn om met een andere man te praten. Ik kon me nauwelijks nog voorstellen hoe andere mannen eruit zagen zonder aan Amir te denken, wat moest er nou ooit van mij worden? Ik was bang dat ik mijn echtgenoot nooit zou kunnen vertrouwen en dat ik nooit meer zou kunnen genieten van het samen zijn met een man. Misschien zou ik wel altijd aan Amir blijven denken en nooit meer gelukkig kunnen zijn.
He, wat een nare gedachten… ik opende de deur van de danszaal en zag tot mijn verbazing Leyla in een hoek zitten, alsof ze nooit ergens anders was geweest. Had ik dan gewoon over haar heen gekeken, of was ze hier pas net aangekomen? Ik twijfelde even of ik haar nu moest vragen wat er aan de hand was, maar besloot al vlug dat het handiger was om dat op een ander moment te doen, omdat we nu naar Sultane moesten.
“Leyla?” vroeg ik voorzichtig, want ze zat met haar hoofd tussen haar benen en had me duidelijk nog niet gezien. Zou ze anders zijn opgestaan en weggelopen, of was ze me niet zo duidelijk aan het ontwijken en verbeeldde ik het me gewoon?
“Alina?” vroeg ze een beetje versuft toen ze opkeek, “Wat is er aan de hand?”
Blijkbaar verwachtte ze geen ondervraging, anders had ze wel anders gereageerd. Ik was gewoon een beetje paranoïde geworden in de afgelopen tijd, daar moest ik maar eens mee ophouden.
“Sultane wil graag dat we allemaal naar de binnenplaats komen, want ze wil iets vertellen. Ze vroeg of we even iedereen daarheen wilden halen, dus daarom ben ik hier.”
Waarom was ik mezelf nu zo raar aan het verantwoorden, dat hoefde toch helemaal niet?
Leyla leek niet te merken dat ik me vreemd gedroeg en kwam overeind. Nog voor zij stond was ik de zaal echter al uit gelopen, ineens wilde ik niet meer samen met haar lopen en misschien nog wat vragen stellen. Ik wilde even alleen zijn, ik was moe, ik had geen zin meer… Sultane kon alleen maar slecht nieuws hebben, en eigenlijk wilde ik alleen maar weglopen en negeren dat ze iets te zeggen had. Ik was nog helemaal niet klaar om te horen met wie Amir wilde trouwen, ik wilde hier nog een tijdje rustig blijven en me voorbereiden op wat ik nu te horen zou krijgen. Maar had dat eigenlijk wel zin, waarom zou ik nog langer wachten en in spanning zitten?
Het was sowieso onzin om erover na te denken, want ik had geen keuze. Ik moest nu gewoon naar de binnenplaats en aanhoren wat Sultane te zeggen had, het was niet alsof ik me kon verstoppen in mijn kamer en doen alsof ik van niets wist. Bovendien zouden de andere meisjes me dan al gauw genoeg komen vertellen wie er was uitgekozen. Ik vluchtte zo vaak voor de werkelijkheid, maar dit keer kon het echt niet, ik moest me niet zo aanstellen en gewoon luisteren.
Ik liep de binnenplaats op en ging expres vooraan zitten, om te laten zien dat ze me niet bang maakte, ook al deed ze dat eigenlijk wel. Achter me hoorde ik meer meisjes binnenkomen, druk pratend op het moment dat ze nog op de gang waren maar direct stil op het moment dat ze Sultane in het oog kregen. Hoeveel meisjes zouden weten wat er nu ging gebeuren en hoeveel zouden geen flauw idee hebben? Ik wist niet hoe naïef iedereen was, maar kon me niet voorstellen dat er meisjes waren die niet hadden begrepen dat dit over Amir en onze afspraak ging. Zouden zij bang zijn? Was ik eigenlijk wel bang?
“Ik geloof dat we iedereen nu wel hebben…” zei Sultane terwijl ze ons geluidloos telde. “Ja, jullie zijn er allemaal, fijn. Ga allemaal maar even zitten hier.”
Voor zover ik kon horen volgde iedereen haar bevel - want dat was het duidelijk, blijkbaar wilde ze op ons neerkijken - op, maar ik weigerde om om te kijken, bang om Leyla’s blik te vangen.
“Goed, mooizo. Wel, ik neem aan dat jullie wel begrijpen waarom ik hier vandaag ben, of niet?”
Ze leek antwoord op die vraag te wachten, ook al zou het onder normale omstandigheden een puur retorische vraag zijn, maar niemand durfde iets te zeggen. Wat wilde ze nu, dat we allemaal braaf zouden knikken zodat ze kon beginnen met haar preek? Waarom gedroeg Sultane zich ineens zo onuitstaanbaar, of was ze altijd zo geweest en irriteerde ik me er nu aan omdat ik boos op haar
was?
“Het is mij vandaag duidelijk geworden dat jullie een soort van staking zijn begonnen tegen Amir, en uiteraard kan dat niet zomaar. Zoals jullie weten moet Amir getrouwd zijn met een vrouw die in verwachting is van zijn kind voor hij tot koning gekroond kan worden, en zolang jullie zo lastig doen, moet Amir dus kroonprins blijven en moet mijn echtgenoot koning blijven, ook al kan hij het eigenlijk niet meer aan.”
Ik had het verhaal nu echt al vijf keer gehoord en begon toch maar om me heen te kijken. Als ze eerst weer een inleiding wilde geven, dan hoefde ik daar nog niet op te letten… het werd pas interessant als ze met de besluiten van de koning naar voren kwam, want wat die waren, wist ik nog niet. Ik had weinig zin om weer een preek te horen over hoe Amir een tweede kans verdiende en hoe we de koning in gevaar brachten door zo koppig te zijn. Alsof de koning ons niet in gevaar bracht door koppig te zijn en de wet niet te veranderen… nou ja, misschien was dat een beetje kort door de bocht, ik wist dat de koning de wetten en tradities ook niet zomaar kon veranderen. Toch had ik het gevoel dat hij heus wel meer zou kunnen doen dan hij nu deed, maar het gewoon niet wilde.
“Zoals jullie begrijpen, moeten we hier beslist iets aan doen, want het land moet geregeerd worden. Soms moeten de belangen van één persoon nu eenmaal wijken voor de belangen van een heel land, jullie zouden trots moeten zijn dat je zoiets voor je land kunt doen.”
“Nee hoor, ik begrijp er niets van,” zei Leyla hardop, waarmee ze het verhaal van Sultane volledig verstoorde. Daar had de koningin duidelijk niet op gerekend, ze haperde en viel toen stil, maar keek boos in de richting van het jonge meisje dat zo te horen nu opstond. Uiteraard was zij weer degene die ging protesteren tegen wat de koningin zei, ik had het kunnen weten, iedereen had het kunnen weten.
“Stil, dom kind. Met jonge meisjes die niets begrijpen van de tradities en wetten kan ik niets,” zei Sultane, en de valse toon van haar stem deed me naar adem happen. Hoe kon ze zoiets zeggen? Maar mijn woede werd al gauw getemperd door de gedachte dat ik precies zulke dingen had gezegd, alleen dan nooit zo hard in Leyla’s gezicht… maar wij hadden net zo goed gedacht dat Leyla niets begreep van hoe het eraan toe ging in de harem, en nog steeds viel het me regelmatig op dat ze iets anders deed dan wij. Het zou dus wel erg hypocriet zijn om nu boos te worden op Sultane.
Ik verwachtte een weerwoord van Leyla, maar het meisje zei niets. Blijkbaar hadden Sultanes woorden veel indruk op haar gemaakt… ik hoopte maar dat ze niet te erg gekwetst was.
“Goed, ik neem aan dat de rest van jullie het wel begrijpt…”
Als ik echt dapper was, dan zou ik nu opstaan en zeggen dat ik ook niet begreep waarom er iets moest gebeuren en waarom Amir per se een vrouw moest krijgen. Maar ik was niet dapper, en eigenlijk was het ook gewoon niet waar, want ik begreep best waarom en wat er moest gebeuren, ik was het er gewoon niet mee eens. Dat tweede deel was in ieder geval een stuk betere reden om niet op te staan dan mijn lafheid, maar ik wist dat beide redenen een rol speelden.
“De koning heeft besloten dat jullie nog één kans krijgen om je als verstandige, jonge meisjes te gedragen en jullie ouders trots te maken.”
Ik keek verbaasd op, wat bedoelde ze met ‘nog één kans’? En waarom kregen we die, voelden ze dan toch een beetje met ons mee, had ik Sultane onderschat?
“Jullie krijgen nog een maand de tijd om te stoppen met deze belachelijke staking en je weer normaal te gaan gedragen, en Amir zal over een paar dagen zijn excuses aanbieden voor wat hij heeft gedaan. Hij heeft het echt niet zo vervelend bedoeld en hij geeft toe dat er fouten zijn gemaakt, maar hoopt dan ook een tweede kans te krijgen. Ik raad jullie aan om die ook te geven, want als er na komende maand geen verbetering is, dan kiest Amir één meisje van jullie uit als zijn toekomstige vrouw, en vanaf dat moment is alles erop gericht om haar zwanger te krijgen. Denk maar niet dat je dan nog de kans krijgt om hem af te wijzen.”
Het was dus niets meer dan uitstel van executie… we kregen nog een maand om af te koelen en weer ‘normaal’ te gaan doen, maar uiteindelijk zouden ze er toch voor kiezen om een meisje te dwingen met Amir naar bed te gaan. Ik had het kunnen weten, maar toch kwam het hard aan dat ze echt zo ver zouden gaan. Zou Amir het kunnen? Het leek me verschrikkelijk om getrouwd te zijn met iemand die een hekel aan je had, en het leek erop dat dat wel zijn toekomst zou worden. Niet dat ik medelijden met hem had, uiteraard niet, maar zou dit nu echt wel een verstandige beslissing zijn? Hoe zou het zijn om elke avond iemand te moeten dwingen met je naar bed te gaan, elke avond te moeten vechten en ruzie maken en… ik kon me niet voorstellen dat een man zich daar nu prettig bij zou voelen, zelfs Amir niet. Zo zou hij er uiteindelijk toch ook gewoon genoeg van krijgen, waarschijnlijk zelfs al gauw… tenzij zijn toekomstige vrouw in haar lot berustte. Wat zou ik doen, als ik werd uitgekozen? Zou ik gewoon accepteren dat het nu eenmaal zo was en proberen toch te genieten van mijn leven met hem, of zou ik net zo lang vechten tot hij me liet gaan? Ik kon het echt niet zeggen, het hing van zoveel dingen af… ik zou het vanzelf wel merken. Of niet natuurlijk, liever niet, maar de kans was best aanwezig dat hij mij uit zou kiezen als zijn toekomstige vrouw, toch?
Eindelijk leek de blijdschap die ik toch steeds had gevoeld bij dit soort gedachten weg te zijn. Het was maar beter ook, want ik moest er niet blij mee zijn, het was helemaal niet prettig en een leven zonder Amir zou ongetwijfeld veel fijner zijn dan een leven met hem, zelfs al was ik dan koningin.
“Als een man een vrouw dwingt om met hem naar bed te gaan, terwijl zij dat niet wil, dan begaat de man een misdaad en moeten zijn handen worden afgehakt. Dat zijn toch de wetten hier?”
Sultane had al op het punt gestaan om weg te lopen, maar nu draaide ze zich om naar het meisje dat had gesproken. Uiteraard was het Leyla… de enige opstandige onder ons, de enige die het zou wagen om dit soort dingen tegen de koningin te zeggen. Maar nu moest ik dapper zijn, nu moest ik haar wel steunen, want dit was gewoon de waarheid. Wat Sultane nu zei, was tegen de wet, en hoewel ik wist dat zij boven de wet stond, wilde ik er toch iets van zeggen.
“Leyla heeft gelijk,” zei ik terwijl ik me omdraaide naar het andere meisje en zag dat ze blij naar me glimlachte. “Mijn moeder heeft me altijd geleerd dat ik me veilig kon voelen, omdat geen man het risico zou willen lopen dat zijn handen zouden worden afgehakt. Sultane, ga je nu mijn moeder vertellen dat haar dochter niet meer veilig is, omdat voor jouw zoon de wetten van dit land niet gelden?”
“Je moeder is een volwassen, verstandige vrouw en zal precies begrijpen wat er aan de hand is en waarom ik dit doe. Ik ken haar al een stuk langer dan jij haar kent,” antwoordde Sultane.
Au, dat kwam hard aan… zou mijn moeder haar vriendin boven haar dochter verkiezen, nee toch?
“Ik ken haar een stuk beter dan jij haar kent, ze is mijn moeder en tot ik hier in de harem kwam bracht ik elke dag met haar door. Ze zal dit echt niet zomaar accepteren.”
Eigenlijk wist ik helemaal niet zo zeker of ik dit wel kon zeggen. Ik had mijn moeder al zolang niet gezien, en zij mij ook niet… misschien had ik haar wel geïdealiseerd, en misschien was zij vergeten hoeveel ze van me hield en hoe ik was. Maar ik moest er in geloven, misschien zou ik Sultane dan kunnen overtuigen. Ik wist eigenlijk niet waarvan ik haar wilde overtuigen, want ze zou echt niet ineens zeggen dat Amir maar alleen moest blijven… eigenlijk wilde ik haar kwetsen, wilde ik dat ze zich slecht zou voelen over de dingen die ze had gezegd. Ze had mij tenslotte ook gekwetst.
“Al accepteert ze het niet, dan kan ze nog weinig doen. Je moeder is niet in een positie om de besluiten van de koning in twijfel te trekken, of wel? En als jij niet wordt uitgekozen, dan is er al helemaal geen probleem, want ze zal zich echt geen zorgen maken over de dochter van een ander.”
Wat een slecht beeld had Sultane eigenlijk van mijn moeder, ik vroeg me af of mijn moeder dat wel wist… maar blijkbaar wist de koningin dat ze niet sterk stond, anders was ze wel tegen mijn argument in gegaan. Hopelijk voelde ze zich nu erg schuldig tegenover haar vriendin, al betwijfelde ik het, het leek haar allemaal niet zoveel te doen. Hoe zou het zijn om aan een groep meisjes te vertellen dat je zoon één van hen zou dwingen om met hem naar bed te gaan, en dat je het daarmee eens was? Ik kon me niet voorstellen dat Sultane zich momenteel erg goed voelde over zichzelf, geen enkele zichzelf respecterende vrouw zou toch trots op zichzelf kunnen zijn na zo’n besluit?
“Ik weet dat jullie besluit toch niet meer zal veranderen, omdat jullie denken dat dit de enige manier is om het land bestuurbaar te houden. Misschien is het ook wel de beste manier, ik zou niet zo goed weten wat de andere opties zijn… maar dit is ook geen goede optie. Denken jullie dat een koning zijn land goed kan regeren als hij elke dag ruzie heeft met zijn vrouw? Denken jullie dat een toekomstige koning goed opgroeit in een gezin waar geen liefde is?”
“Dat is altijd nog beter dan een toekomstige koning die helemaal niet opgroeit omdat hij nooit geboren wordt,” antwoordde Sultane op mijn vraag, “Dat is het laatste wat hierover gezegd wordt. Het spijt me heus, maar zo is het nu eenmaal, en jullie moeten zelf maar besluiten of jullie gedwongen willen worden of vrijwillig koningin willen worden. Geloof me, het is erg prettig om koningin te zijn en je mist een hoop als je nu koppig blijft.”
Met die woorden verliet ze ons verblijf, en uit haar manier van lopen bleek al dat ze echt niet meer zou reageren op wat er nu verder nog gezegd zou worden, dus bleef ik maar stil. Ik had wel invloed gehad op haar, dacht ik, maar uiteraard niet genoeg. Toch voelde het goed om dit gezegd te hebben, om niet braaf stil te zijn gebleven maar mijn mening te hebben gegeven en Leyla te hebben gesteund. Die had het ook weer goed gedaan, ik begon haar steeds meer te waarderen. Misschien dat ze niets begreep van onze tradities en gewoonten, maar ze begreep wel wat netjes was en wat niet…
“Dank je,” zei het onderwerp van mijn gedachten, en even dacht ik dat ze reageerde op het compliment dat ik haar in gedachten had gegeven, maar dat kon uiteraard niet. Waar had ze het dan over, wat had ik gedaan?
“Dank je dat je me hebt gesteund. Ik weet wel dat jullie het allemaal in gedachten min of meer met me eens zijn, maar het is ook wel fijn als dat eens uitgesproken wordt… daar merk ik toch wat meer van dan van al die leuke gedachten.”
Ik werd een beetje rood, want alle vorige keren was ik wel stil gebleven, maar ze bedoelde het goed.
“Maar mijn hemel, ik snap echt niet hoe die mensen denken… wat voor soort huwelijk willen ze hun zoon en onze toekomstige koning nu eigenlijk geven? Willen ze een meisje echt gaan dwingen? Ik begrijp het echt niet, ze willen Amir toch gelukkig maken? Ik kan me niet voorstellen dat iemand gelukkig wordt van zo’n huwelijk, zelfs hij niet, ook al mag ik hem niet… waarom willen ze het hem dan toch aandoen? Zijn ze allemaal gek geworden?”
Aan de ene kant sprak ze precies uit wat ik ook al had gedacht, aan de andere kant leek ze nog steeds niet te begrijpen waar het allemaal om draaide, dat we gewoon een koning moesten hebben en dat die koning nu eenmaal getrouwd moest zijn… ik begreep het wel, ik weigerde het gewoon te accepteren, maar ik vroeg me af of zij het eigenlijk wel begreep. Verder was ik het echter volkomen met haar eens, waar waren ze nu eigenlijk mee bezig?
“Ik weet het niet. Ik ben benieuwd wat er in de komende maand gaat gebeuren, of er iemand zal toegeven, en wat ze daarna nou eigenlijk precies gaan doen. Ik weet echt niet wat ik ervan moet verwachten,” zei ik om het onderwerp maar even een beetje te veranderen. “De afgelopen week ofzo, sinds jouw aankomst hier, was al zo vreemd… maar misschien wordt het nu nog wel vreemder.”
Het was de eerste keer dat ik tegen Leyla zei hoeveel ze had veranderd voor ons, al was het nog met een omweg. Ze leek het te begrijpen, glimlachte een beetje triest en antwoordde niet. Er was ook niet zoveel te zeggen, aan de ene kant waren we haar dankbaar, aan de andere kant vonden we het toch wel erg… met geen van beide gevoelens kon zij iets, dus sprak ik ze maar niet uit.
“Ik kan me niet goed voorstellen dat ze het echt doorzetten, maar ik geloof dat ik de enige ben en dus vertrouw ik op jullie ervaring met de koninklijke familie,” zei Leyla. “En ik heb zo’n medelijden met het arme meisje dat door Amir wordt uitgekozen… ze weet gewoon wat voor iemand
hij is, en nog steeds moet ze met hem trouwen.”
“Ik kan het me ook niet goed voorstellen hoor,” zei ik, maar ik negeerde het tweede deel van wat ze had gezegd. Het klonk alsof ze het over iemand anders had, zou ze zich wel realiseren dat ze een grote kans maakte om uitgekozen te worden? Ik durfde er niet over te beginnen, ik wist hoe belangrijk het soms was om dingen te negeren zolang ze er nog niet echt waren. Misschien wilde ze er niet over nadenken voordat de keuze bekend was gemaakt.
“En als ik hier niet gekomen was, was het allemaal nooit gebeurd. Het is zo vreemd om zoveel veranderd te hebben in een groep, ik geloof niet dat ik hiervoor ooit ergens invloed op heb gehad, en hier ineens wel.”
Had ze nog nooit ergens invloed op gehad? Nou goed, ik ook niet echt, maar dan nog… het leek haar zo makkelijk af te gaan om mensen over te halen, ging ze nu vertellen dat het de eerste keer was dat ze dit deed? Was het een soort aangeboren talent, waren haar ouders net zo?
“Je ziet eruit alsof je me niet gelooft,” zei Leyla, en ik trok mijn gezicht net te laat weer in de plooi.
“Jawel, het is alleen zo… je wist ons allemaal zo makkelijk over te halen, je wist precies hoe je het moest doen, of zo leek het in ieder geval. Maram haar verhaal laten vertellen werkte gewoon heel goed, omdat zij wist hoe het voor ons was en omdat we het toen pas echt gingen geloven.”
Leyla keek me verbaasd aan, en ik kreeg het gevoel dat ik haar zelfs een beetje gekwetst had hiermee… wat had ik verkeerd gedaan, waarom keek ze zo?
“Het was echt niet allemaal zo netjes uitgedacht, ik heb het niet bewust gedaan! Ik weet niet eens meer of ik er wel goed aan heb gedaan, nu heb ik alles voor jullie in de war geschopt… ik weet het gewoon niet meer, het was nooit mijn bedoeling om alles zo te veranderen, ik weet niet wat ik dan wel wilde. Maar ik heb het niet zo gepland, ik wilde gewoon dat jullie inzagen dat dit geen goed systeem was, misschien wilde ik wel gewoon gelijk hebben.”
“Wel, je had in ieder geval gelijk, dus voel je er nu maar niet schuldig over. Je hebt alles veranderd, maar dat hoeft echt niet per se negatief te zijn. We kunnen er toch beter nu achter komen dan later?”
“Maar uiteindelijk maakt het niet uit, want er is toch een meisje dat met Amir moet trouwen, en nu doet ze het tegen haar zin in plaats van dat ze het leuk vindt. Er is niemand gered van een verschrikkelijk lot, of wel soms? Soms vraag ik me af of het niet beter was geweest als ik hier nooit gekomen was en jullie gewoon verder waren gegaan zoals jullie bezig waren.”
“Ik denk niet dat het beter was geweest,” zei ik vastberaden. Wat wilde ze nu eigenlijk? Het was wel duidelijk dat ze dat zelf ook niet wist, maar ik vond het wel enigszins vermoeiend… nu had ze bereikt waar ze op uit was geweest, ook al beweerde ze nu dat dit helemaal niet was wat ze had gewild, en nu was het nog niet goed. Toch vond ik het ook wel vervelend voor haar, hoe zou het zijn om zoveel invloed te hebben en dan te merken dat het de verkeerde kant op ging? Maar was dit nu eigenlijk wel de verkeerde kant? Verdorie, ik wist het zelf ook niet meer, want ze had ergens wel gelijk… er moest nog steeds iemand met Amir trouwen, wat dat betreft was er niets veranderd, dus in hoeverre was de situatie nu eigenlijk verbeterd? We verwenden hem niet meer, we hadden weer zelfrespect, maar aan de andere kant hadden we dat zelfrespect ook niet gemist toen we het niet hadden… misschien dat Amir hier iets van zou leren, maar ik betwijfelde het, want het probleem zou voor hem worden opgelost nog voor het werkelijk tot bloei had kunnen komen. Wat was er nu wezenlijk verbeterd? Maar dat kon ik uiteraard niet tegen Leyla zeggen, dan zou ze zich alleen maar schuldiger gaan voelen… ik moest zeggen dat het allemaal wel goed kwam. Dat had ik net ook gedaan, dus ik was goed bezig, toch? Ik raakte al net zo verward als Leyla klonk…
“Ik hoop dat je gelijk hebt. Maar ik moet gaan, er is genoeg om over na te denken… dankjewel dat je naar me geluisterd hebt, in ieder geval.”
Ik knikte, glimlachte, en besefte me toen pas dat we gewoon midden op de binnenplaats stonden, waar iedereen ons had kunnen horen. Wie hadden ons afgeluisterd en wat zouden ze doen met de opgevangen kennis? Hoewel, we hadden niet echt heel geheime dingen besproken, ook al voelde het als een heel persoonlijk gesprek… ik had nauwelijks iets van mezelf laten zien, alleen Leyla had verteld over haar twijfels en gevoelens.
Toen ik om me heen keek, zag ik dat alleen Nazli en Maram nog op de binnenplaats stonden te praten, en tot mijn verbazing wierp Nazli een geïrriteerde blik op mij. Wat was er aan de hand, had ik soms iets misdaan? Ze zou toch niet jaloers zijn dat ik hier met Leyla stond te praten?
Nee, dat zou echt onzin zijn… maar ik dacht eigenlijk wel dat Nazli er toe in staat zou zijn. Misschien moest ik straks maar even met haar gaan praten, want ik begreep wel dat het eruit zag alsof Leyla en ik elkaar onze diepste geheimen toevertrouwden. Hoe zou ik me voelen als mijn steunpunt, mijn beste vriendin, ineens meer aandacht aan een ander zou besteden?
Aan de andere kant was het eigenlijk ook wel een beetje onzin. Juist wij zouden gewend moeten zijn om dingen met andere meisjes te moeten delen… ach, om de lieve vrede te bewaren zou ik zometeen toch maar even met haar gaan praten.
“Tot later,” zei ik terwijl ik in de richting van Nazli en Maram liep, en Leyla bleef alleen achter. Ze maakte het zichzelf zo moeilijk, terwijl dat helemaal niet hoefde… ik begreep het niet, echt niet.
***