Новая зямля: словы, не зафіксаваныя ў ТСБМ

[spooky12]

Рымскія лічбы азначаюць нумар главы, арабскія - нумар паэтычнага радка. Націск у словах адсутнічае, у гэтым радзяць прыклады з паэтычнага тэксту. Словы і выняткі з паэмы прыводзяцца афіцыйным правапісам паводле Збору твораў-1974 (гл. скарачэньні

Comments

[lotrdam]

Стрынгаляватая дзяўчына. Ок. :)

[lotrdam]

Слушна бачыце, камрад!

[lotrdam]

Упэўнены, што «шэй-на-катрынка», а не «шэй-на-катрынку»?

[miram]

У "шэй-на-катрынку" не разумею, адкуль там узяўся злучок. Можа, нейкі друкар раз схібіў, і так і пайшло.

Брыкнэр у Sł. etym. jęz. polskiego пад Katarzyna дае: "..."szejne katrynka" w 18. wieku, niem. Schön Katrinchen (?), "laterna magica" jarmarczników, od marjonetki pięknej Kasi tak przezwana, później przeniesiona na kataryniazry i ich "pozytywkę"..."

Тая ж этымалогія ў Дарашэўскага. Успамін пра віленскую шэйнакатрынку па-польску тут:
http://archive.org/stream/jdrzejniadeckiyc01wrzouoft/jdrzejniadeckiyc01wrzouoft_djvu.txt
ці побач у іншых фарматах, шукаць на слова Szejnekatrynka.

[spooky12]

Цікава.

[miram]

Нешта ў гэтым не па-Коласаўску сюррэалістычнае:

ШПОН м. шпона ж. и шпонка, столярн. брусок, загоняемый в паз поперек досок, для прочной связки их. Половые щиты, простая дверь на шпонках. || Типограф. разрядка, пластинка, вставляемая меж строк. || Шпонка, смол. запонка, застежка. || Шпон, шпоны, когти ловчих птиц. Шпонковый или шпоночный, ко шпонке относящ.

Вачаняты-зашпіляты, ага.

[miram]

Ваш алгарытм прынёс такое:

[miram]

Абэржа -- пар. PL oberża (ад фр. auberge, італ. albergo [z niem. Herberge, 'gospoda'] -- Брыкнэр

[spooky12]

Залаб не прыслоўе, хоць з тэксту паэмы можна зрабіць такую выснову. У тэксьце, відаць, дзеля вэрсыфікацынай стройнасьці паэтычнага радка адбылося ўсячэньне прыназоўніка "за залаб" на проста "залаб".

Залаб - не лоб, як вы за лоб чалавека пацягаеце? Залаб - гэта валасы каля лба (Шатэрнік), чуб (Арашонкава-Чабатар).

P.S. З "дравянінай", відаць, ваша праўда, і я гэтак думаў, але паглядзеўшы значэньне ў Арашонкавай-Чабатар саступіў на карысьць "аўтарытэтнага" выданьня. Выправіў "вухара" і "дарэктара, дзякуй вялікі.

[miram]

Шатэрнік, с. 103, ня тое кажа:

ЗАлаб, зАлабкі, прс. -- за волосы около лба (брать). Схваціў залаб ды давай цягаць. Тузаюцца залабкі. В. Старына.

Па-польску, дарэчы, ёсьць załeb у блізкім ці тоесным значэньні са шматвекавой традыцыяй.

[spooky12]

Выходзіць, што ў даведніку "Чалавек" крыху падправілі значэньне слова:
* залаб м., залабкі мн. памянш. 'валасы каля лба' - Чэрв. (Шатэрнік),